Krąży o piorunach wiele mitów. Mówi się, że przyciągają je telefony komórkowe. Twierdzi się też, że piorun nigdy nie uderza kilka razy w to samo miejsce. Powszechna jest też wiara w to, że wyładowania atmosferyczne przyciągane są przez metale. Wszystko to mity.
Istnienie i przekazywanie ogromnej ilości nieprawdziwych informacji na temat piorunów jest dość zrozumiałe z uwagi na gwałtowność, nieokiełznanie i grozę tego zjawiska. Wyładowania atmosferyczne budzą strach z powodu swej niszczycielskiej siły. Ich uderzenia powodują w Polsce co roku ogromne straty i są przyczyną śmierci kilku osób.
W przypadku paneli fotowoltaicznych często powtarza się opinia, iż instalacja ich na dachu może przyciągać uderzenia piorunów.
Odpowiedź jest prosta: nie! Panele słoneczne nie przyciągają piorunów, a montaż fotowoltaiki na dachu nie zwiększa ryzyka porażenia wyładowaniem atmosferycznym. Jednak by zachować ostrożność i przedsięwziąć niezbędne kroki dla zachowania bezpieczeństwa należy wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników. Omówimy tu kilka najistotniejszych.
Cym jest właściwie piorun? Piorun, to bardzo silne wyładowanie elektrostatyczne w atmosferze powstające naturalnie, zwykle towarzyszące burzom. Piorunowi często towarzyszy grom dźwiękowy (grzmot) oraz zjawisko świetlne zwane błyskawicą. Może przenosić aż jeden gigadżul energii, co odpowiada jednemu milionowi BTU energii cieplnej. Uderzenie pioruna w konstrukcję budynku może wywołać pożar i spowodować poważne uszkodzenia.
1. Metal nie przyciąga piorunów. Piorun może uderzyć w każdy przedmiot, praktycznie we wszystko. W ziemię, wodę , drzewo lub skałę. To, czy dany obiekt jest przewodnikiem elektrycznym, czy nie, nie ma znaczenia.
Wysokość nad poziomem terenu, spiczasty kształt i izolacja lub brak są najistotniejszymi czynnikami wpływającymi na miejsce uderzenia pioruna. Obecność metalu w miejscu w które uderza nie robi absolutnie żadnej różnicy. Jednak mimo że metal nie przyciąga piorunów, to jest doskonałym przewodnikiem. W czasie burzy należy trzymać się zdala od metalowych konstrukcji i innych elementów, które mogą przewodzić ładunek elektryczny uwolniony przez piorun nawet w dużej odległości.
Nasuwa się jednak pytanie: skoro metal nie przyciąga piorunów, to w jaki sposób działa instalacja odgromowa? Budynki i inne budowle chronine są przez tak zwane piorunochrony – system stalowych przewodów odprowadzających ładunek pioruna do gruntu z ominięciem elementów konstrukcji budowli. Pioruny uderzają w instalacje odgromową dlatego, że stanowi ona najwyższy element budowli, jest doskonałym przewodnikiem i została właściwie uziemiona. Mimo, że piorunochron nie przyciąga uderzeń piorunów, to stanowi dla nich najlepszą i najkrótszą drogę przepływu ładunku. Piorun wybierze tę łatwiejszą ścieżkę i będzie płynąć wzdłuż grubego okablowania systemu ochrony odgromowej, chroniąc resztę konstrukcji Twojego domu.
2. Energia elektryczna w urządzeniach solarnych nie zwiększa ryzyka wyładowań atmosferycznych.
Piorun jest wyładowaniem (wyrównaniem) ładunków elektrostatycznych, które zachodzi między naładowaną chmurą i punktem na powierzchni Ziemi, między dwoma naładowanymi chmurami lub między przeciwnie naładowanymi warstwami tej samej chmury. Napięcie przed wyładowaniem osiąga wartość setek milionów woltów, a wyzwolona energia dochodzi do kilku tysięcy kilowatów. Średni prąd przepływający przy uderzeniu pioruna wynosi ok. 10 000 amperów. Wyróżnia się pioruny kuliste, liniowe i łańcuchowe.
Panele fotowoltaiczne nie generują ładunków elektrostatycznych. Zamiast tego wytwarzają one prąd elektryczny, który jest ładunkiem elektrycznym przepływającym wzdłuż przewodów. Prawidłowo zainstalowane i pracujące urządzenia solarne nigdy nie będą gromadzić ładunków elektrostatycznych, dlatego też można dotknąć metalowej ramy poprawnie zainstalowanego panelu słonecznego bez ryzyka porażenia.
Urządzenia systemu fotowoltaicznego nie zwiększają ryzyka uderzenia pioruna. Jednak zainstalowanie systemu fotowoltaicznego na dachu zwiększa ryzyko przedostania się prądu piorunowego do wnętrza budynku w przypadku wyładowania bezpośrednio w panel. Dlatego niezbędnę jest zastosowanie właściwych środków ochrony przeciwprzepięciowej i odgromowej.
Piorun zdecydowanie stanowi ryzyko dla właścicieli domów, ale instalacja paneli słonecznych nie zmienia tego ryzyka. To, czy piorun jest czymś, czym powinieneś się martwić, czy nie, będzie zależało od innych czynników.